Urz?dzenia firmy Netgear s? znane w naszym kraju, ale nie tak popularne jak produkty innych firm. Posiadaj? zwykle dobr? specyfikacj? sprz?tow?, wi?c warto zapozna? si? z t? platform?. Opisywany router nale?y do jednych z najbardziej wydajnych produktów tego producenta i nosi oznaczenie N600 Wireless Dual Band Gigabit Router WNDR3700.

Pierwsze wzmianki o routerze WNDR3700 pojawi?y si? w po?owie 2009 roku, i jak na tamte czasy, od razu klasyfikowa? si? w czo?ówce klasyfikacji je?eli chodzi o wydajno?? i specyfikacj? sprz?tow?. Na pocz?tku 2011 roku zadebiutowa?a wersja druga tego routera, ró?ni?ca si? od pierwowzoru tylko dwukrotnie wi?ksz? ilo?ci? pami?ci flash - której dotyczy ten opis. Od samego pocz?tku router by? wyra?nie przeznaczony do zastosowa? domowych - wyko?czenie obudowy, kszta?t, funkcje w oprogramowaniu a tak?e brak zewn?trznych anten sugeruje zastosowanie go w domowym zaciszu. Do?? szybko uda?o si? przeportowa? oprogramowanie alternatywne na t? platform?, a upublicznienie ?róde? oryginalnego firmware pozwoli?o na rozwój dodatkowych funkcjonalno?ci.

Odpowiednikiem, przynajmniej je?eli chodzi o specyfikacj? sprz?tow?, jest D-Link DIR-825, natomiast popularny u nas TP-Link TL-WR1043ND posiada mniejsze ilo?ci pami?ci flash, ram oraz pojedynczy uk?ad radiowy pracuj?cy w jednym pa?mie cz?stotliwo?ci.

Green znaczy zielony

A w wykonaniu Netgeara dodatkowo jeszcze oszcz?dny. Foldery reklamowe pe?ne s? wzmianek o dostosowaniu routera do najnowszych wymaga? je?eli chodzi o oszcz?dno?? ?rodowiska: od opakowania uzyskanego z surowców wtórnych, poprzez automatycznie dostosowywanie mocy transmisji na podstawie d?ugo?ci kabla ethernet i wy??czaniu nieu?ywanych portów, a na sprz?towym wy??czeniu zasilania i przycisku "Wi-Fi" sko?czywszy. Tak naprawd? jest to w wi?kszo?ci przypadków w?a?ciwo?? chipa prze??cznika, ale dla porz?dku nale?y wspomnie? o istnieniu takich funkcjonalno?ci. W?ród "zielonych" w?a?ciwo?ci producent wymienia m.in. "80% Recycled Packaging", "RoHS" czy "Energy Star Compliant Power Adapter". Ca?y spis w?a?ciwo??i znajdziemy na witrynie producenta: http://www.netgear.com/products/service-providers/routers-and-gateways/gigabit-ethernet-routers-gateways/WNDR3700.aspx.

Co znajdziemy w pude?ku?

Sam router, podstawk? pod niego (router mo?na po?o?y? p?asko, ale tak?e postawi? go na jednym z boków przy pomocy specjalnej podstawki), kabel sieciowy ethernet oraz zasilacz. Wszystkie elementy s? oznaczone odpowiednimi piktogramami (jak to zazwyczaj jest w produktach Netgeara) jednoznacznie okre?laj?ce gdzie i jak nale?y to ze sob? po??czy?. Komplet uzupe?nia dokumentacja papierowa i kilka folderów reklamowych.

Sam router jest stosunkowo du?y i p?aski. Górna powierzchnia jest wypuk?a, a ca?o?? z plastiku na wysoki po?ysk, co zapewne natychmiast zaowocuje pojawieniem si? ?ladów kurzu i drobnych rysek. Podczas normalniej pracy nie nagrzewa si? zbytnio. Zasilany jest standardowo z 12V 2,5A. Zu?ycie energii w czasie normalnej pracy to ok 5,5-6W.

Na przednim panelu, a raczej w szczelinie pomi?dzy górn? i doln? cz??ci? obudowy umieszczono diody led. Wi?kszo?? z nich jest dwukolorowa (zielona lub pomara?czowa), sygnalizuj?c stan routera czy rodzaj transmisji. Z ty?u znajdziemy reszt? z??cz wraz z w??cznikiem sieciowym. Natomiast pod spodem obudowy, oprócz numerów seryjnych dok?adny opis z??cz, stan przycisków, znaczenie kolorów poszczególnych diod LED a tak?e domy?lne adresy zasobów routera.

Parametry sprz?towe

• SoC: Atheros AR7161, taktowany zegarem 680MHz
• Flash: ver 1 - 8MB, ver 2 - 16MB
• RAM: 64MB (2x32MB)
• Ethernet: Realtek RTL8366SR, 1WAN+4LAN, Gigabit, dwa fizyczne interfejsy sieciowe
• Wireless: dwa niezale?ne uk?ady radiowe Atheros AR9223 bgn (2,4GHz) / Atheros AR9220 an (5GHz) 2T2R
• USB: 1x2.0
• Serial/JTAG
• Wbudowane anteny, brak z??cz zewn?trznych
• Sprz?towy w??cznik zasilania

Dodatkowo router ma trzy przyciski oznaczone "Reset", "Wi-Fi" oraz "WPS", wszystkie do wykorzystania programowego.

Odzyskiwanie routera

Jak w przypadku innych urz?dze?, wgranie nowego oprogramowania odbywa si? zwykle przez interfejs WWW. Wewn?trz urz?dzenia znajduje si? port szeregowy, do którego mo?na pod??czy? konsol? szeregow? i wykona? aktualizacj? oprogramowania w razie problemów.

Pr?dko?? standardowa, 115200, parametry transmisji to 8n1.

Netgear doda? te? jeszcze jedn? mi?? niespodziank? - mo?liwe jest wgranie oprogramowania przez specjalny tryb, znany chocia? by z Asusa WL-500gP czy Ovislinka WL-1600GL. Je?eli podczas w??czenia zasilania zostanie przytrzymany przycisk "reset" do momentu a? dioda "Power" zacznie miga? na zielono, to bootloader wejdzie w tryb oczekiwania na firmware które mo?na przes?a? przy pomocy protoko?u TFTP. Tym samym praktycznie odpada potrzeba u?ywania kabla szeregowego w przypadku b??dów w oprogramowaniu; w wi?kszo?? przypadków mo?na w ten sposób "odzyska?" router. Oczywi?cie je?eli zostanie uszkodzony bootloader to ten sposób nie zadzia?a, ale wtedy i tak musimy szuka? programatora pami?ci...

Oryginalne oprogramowanie

Jest prawd? mówi?c lekko nieciekawe graficzne. Bia?o niebieska szata graficzna, podobnie jak dla innych produktów i zimna kolorystyka lekko zniech?caj? do pracy na takim oprogramowaniu.

Wersja v2 wspiera j?zyk polski, jednak?e wymaga on ?ci?gni?cia z sieci i zainstalowania na routerze (wykonuje si? to automatycznie po wybraniu j?zyka).
Oprogramowanie umo?liwia stworzenie oddzielnej sieci dla go?ci, zarówno w pa?mie 2.4GHz jak równie? 5GHz. Dzi?ki czemu mo?liwe jest utworzenie oddzielnej strefy np. dla naszych go?ci, bez potrzeby dzielenie si? naszym has?em.

Samo oprogramowanie umo?liwia dost?p do zasobów zgromadzonych na no?niku USB, zarówno po ftp, jak równie? po http czy sambie. Samo udost?pnianie uzupe?nia tak?e wbudowany serwer DLNA, który tutaj zosta? zrealizowany pod podstacj? pakietu minidlna, znanego równie? chocia? by z OpenWrt. Do wi?kszo?ci zasobów mo?na odwo?a? si? poprzez nazw? ReadyNAS.

Oprogramowanie Netgeara oferuje tak?e uproszczony scheduler, wparcie dla ipv6, qos, netmonitor, zarz?dzenie urz?dzeniami USB. W tym ostatnim przypadku ciekawa jest opcja akceptowania tylko wybranych urz?dze?. Ca?o?? menu przezentuje obrazek poni?ej:

Alternatywne oprogramowanie

Dost?pne s? dwa: DD-WRT oraz OpenWrt. W przypadku tego pierwszego dost?pne s? standardowe buildy, natomiast sam? procedur? instalacji znajdziemy na wiki projektu.
Je?eli chodzi o OpenWrt to mo?na powiedzie? ?e ten router jest jednym z najlepiej wspieranych urz?dze?. Na forum openwrt.org mo?na znale?? wielostronicowe w?tki zwi?zane odkrywaniem architektury urz?dzenia, wsparciem dla poszczególnych komponentów oraz opisy zmodyfikowanych obrazów maj?cych bardzo bogate mo?liwo?ci.
Na szczególn? uwag? zas?uguje chip prze??cznika (RTL8366SR) który jako jeden z pierwszych z rodziny Realteka by? wpierany przez OpenWrt. Ma do?? du?e mo?liwo?ci; cz??? z nich zosta?a zaimplementowana do kodu obs?ugi prze??cznika i tym samym mo?liwe jest np. programowe ustawienie koloru przy danej pr?dko?ci po??czenia, cz?stotliwo?? migania diody przy transmisji danych, aktywno?? przy istnieniu po??czenia lub awarii ??cza itd.

Netgear WNDR3700 wersji v1 wspierane jest przez Backfire i Trunka, v2 oficjalnie tylko przez Trunka, cho? istniej? obrazy przeportowane do Backfire (np. mój - obsy). Oba routery poza map? pami?ci flash (8MB vs 16MB) nie ró?ni? si? praktycznie niczym, wi?c przeniesienie obs?ugi nie sprawia wi?kszego problemu.

Alternatywne oprogramowanie wspiera wszystkie aspekty pracy routera: obs?ug? dwóch uk?adów radiowych, przycisków, LED, USB, ró?ne tryby pracy radia, pe?na obs?uga prze??cznika z mo?liwo?ci? tworzenia VLANów.

Na forum openwrt.org mo?na znale?? w?tek z bardzo dobr? funkcjonalnie i rozbudowan? wersj? OpenWrt przeznaczon? dla tego routera: https://forum.openwrt.org/viewtopic.php?id=27722. Dost?pny jest tak?e specjalny build ze wsparciem dla ipv6: https://forum.openwrt.org/viewtopic.php?id=28392. W?ród moich (obsy) obrazów (http://eko.one.pl/?p=openwrt-backfire) mo?na znale?? tak?e specjalne wersje przeznaczone dla Netgeara.

Odkrywanie mo?liwo?ci WNDR3700 jeszcze si? nie sko?czy?o - ostatnio znaleziono sposób na uruchomienie oprogramowania bezpo?rednio z pami?ci z USB z pomini?ciem wewn?trznej pami?ci flash: https://forum.openwrt.org/viewtopic.php?id=28712.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby uruchomi? normalnie na nim Debiana.

Wydajno??

CPU

Jednostka SoC stosowana w tym routerze to Atheros AR7161 rev 2, ta sama co stosowania np. w Ubiquiti RouterStation Pro. O ile w ostatnim wymienionym domy?lnie cz?stotliwo?? taktowania wynosi 720MHz, o tyle w WNDR3700 jest to 680 MHz. Mimo ró?nicy cz?stotliwo?ci, wyniki pomiarów operacji arytmetycznych nieznacznie sk?aniaj? ku urz?dzeniu Netgear'a! Dla porównania zamie?ci?em tak?e wyniki Asusa RT-N16 oraz popularnego TP-Linka TL-WR1043ND. Wyniki wykonano OpenWrt CPU Bech v0.6.

Wyniki oblicze?. Mniej = lepiej.

USB

Jednak?e wiele osób b?dzie bardziej zainteresowanych wydajno?ci? portu USB. Do pomiarów zastosowanie ten sam dysk Samsunga 2,5" w obudowie no-name, zasilany wy??cznie z portu USB co w innych testach. System plików na dysku to ext2. Testy polega?y na odczycie 2.6GB pliku z dysku pod??czonego do usb przez LAN (przewodowo), przy u?yciu protoko?u FTP (domy?lna konfiguracja vsftpd z dost?pem dla anonymousa). Wyniki oscyluj? wokó? 16,5 - 17MB/s ci?g?ego odczytu.

Nale?y nadmieni?, ?e wp?yw na wydajno?? mo?e mie? kabel ethernet, s?u??cy do po??czenia routera z sieci?. Przy kiepskiej jako?ci kabla lub ?le/niestarannie wykonanych wtyczkach, transfer mo?e by? bardzo niestabilny i dawa? nieznacznie wyniki. Nale?y wi?c stosowa? dobrej jako?ci kable, najlepiej z fabrycznie wykonanymi wtyczkami.

Mody sprz?towe

Obecnie chyba nie ju? routera, w którym nie mo?na by by?o czego? zmieni? (w domy?le na lepsze). Tym zabiegom nie opar? si? tak?e Netgear; krótko po pojawieniu si? na rynku powsta?y pierwsze modyfikacje sprz?towe tego urz?dzenia.

RAM

Router wyposa?ony jest fizycznie w dwie ko?ci pami?ci po 32MB ka?da (po jednej ko?ci na jednej stronie p?ytki). Poniewa? jest to standardowa pami?? DDR mo?liwe jest odpowiednie przelutowanie na ko?ci po 64MB co mo?e da? ??cznie 128MB dost?pnej pami?ci. Lista mo?liwych kompatybilnych pami?ci podana jest poni?ej (informacja ?ród?owa: http://wiki.openwrt.org/toh/netgear/wndr3700). Wymagana jest pami?? o organizacji 32Mx16 (64Mx8 nie dzia?aj?), w obudowie TSOP-II 66pin.

• Samsung    K4H511638D-UCCC
• Samsung    K4H511638B-TCB3
• Samsung    K4H511638D-UCB3
• Hynix    HY5DU121622CTP-J
• Hynix    HY5DU121622CTP-D43
• Hynix    HY5DU121622CLTP
• Hynix    HY5DU121622DTP
• Hynix    HY5DU121622DLTP
• Kingston    K4H511638C-UCB3
• Elpida    D5116AFTA-5B-E
• NCP    NP25D3216512K-5
• Nanya    NT5DS32M16BS
• Infineon    HYB25D512160BE
• Micron    MT46V32M16TG
• Micron    MT46V32M16TG?
• Elixir    N2DS51216BT-5T
• Elixir    N2DS51216CS-5T
• Zentel    A3S12D40ETP

Anteny

Router posiada wbudowane anteny dla obu zakresów 2,4 oraz 5GHz i wielu u?ytkownikom nie odpowiada ten stan rzeczy. Na szcz??cie dost?pne s? na p?ytce odpowiednie z??cza Hirose U.FL, wi?c wystarczy tylko wyprowadzi? pigtail na zewn?trz i pod??czy? anteny. Wymaga to jednak?e otworzenia obudowy urz?dzenia.

Ch?odzenie

Router jest taktowany du?? cz?stotliwo?ci? i przy obci??eniu mo?e wydziela? do?? du?o ciep?a. Wielu u?ytkowników rozwi?zuje ten problem dodaj?c du?e radiatory na chipset, niekiedy dodaj?c tak?e wentylator . Tak?e i w tym przypadku wi??e si? to otworzeniem i ew. modyfikacj? obudowy. W sieci mo?na znale?? klika opisów realizacji takiego ch?odzenia, przyk?adowy poradnik mo?na znale?? pod adresem http://www.totalgeekdom.com/?p=196.

Awarie sprz?tu

Istniej? wersje v1 routera, które sprawiaj? problemy z radiem 2.4GHz (s?aby sygna?, lub "padaj?ce" radio po pewnym czasie), raportowane zw?aszcza przez u?ytkowników DD-WRT (wiki projektu podaje informacje, ?e nie jest to problem spowodowany dzia?aniem samego DD-WRT). Nie wiadomo czym jest to spowodowane, prawdopodobnie wad? fabryczn? okre?lonej serii. Nie ma natomiast takich sygna?ów o wersji v2. Dost?pne jest zestawienie routerów które mia?y ten przypadek: http://spreadsheets.google.com/pub?key=0AjNDNODfzgytdEJvZ0N0SkFLejFJZzBHcnFaaUg4OGc&hl=en&output=html

Podsumowanie

Na chwil? obecn? jest to jeden z najbardziej "topowych" routerów, do którego mo?na wgra? alternatywne oprogramowanie. Ust?puje jedynie Buffalo WZR-HP-G300NH który posiada 32MB pami?ci flash przy takich samych pozosta?ych parametrach. Oczywi?cie zostaje jeszcze mo?liwo?? stworzenia urz?dzenia na bazie np. Ubiquiti RouterStation Pro, jednak?e b?dzie to dro?sze rozwi?zanie; wi?kszo?? osób zapewne wybierze te? "gotowca", który jest kompletnym routerem bez potrzeby sk?adania z poszczególnych elementów.

Netgear, przygotowuj?c router ze znanych komponentów, tym razem odda? nam naprawd? otwarty router z którym mo?na zrobi? wiele  rzeczy. Super wydajna jednostka, spora ilo?? pami?ci RAM oraz flash pozwala na realizacj? wielu funkcjonalno?ci. W szczególno?ci mo?na poleci? wersj? v2, która ma wi?kszo?? ilo?? pami?ci flash. Wersja v2 jest wyra?nie oznaczona na spodniej naklejce routera.

Niektórzy mog? by? te? zawiedzieni brakiem anten zewn?trznych, ale chyba nale?y ju? zaakceptowa? ten fakt bo taki jest obecnie panuj?cy trend (podobnie jak z b?yszcz?cymi obudowami).

Router ten jest bardzo ciekaw? platform?. Je?eli potrzebujemy mocnego sprz?tu, podwójnego radia to warto rozwa?y? zakup tego urz?dzenia.

Promocja

Urz?dzenie mo?na zakupi? w firme MOUSE prowadz?c? sklep internetowy pod adresem http://sieci.sklep.pl/.

Specjalnie dla forumowiczów portalu zosta?a przygotowana specjalna promocja - opisywany router mo?na naby? w firmie MOUSE w promocyjnej cenie 335z? + koszty przesy?ki. Przy zamawianiu produktu prosz? powo?a? si? na portal openrouter.info oraz poda? swój nick na forum. Promocja przeznaczona dla forumowiczów zarejestrowanych conajmniej od trzech miesi?cy. Oferta ograniczona do 1szt na u?ytkownika!