Ten router by? do?? d?ugo wyczekiwany. Pierwsze informacje o nim pojawi?y si? do?? dawno; kilka tygodniu temu pojawi? si? w naszym kraju i z tego co wiem rozchodzi si? jak ciep?e bu?eczki.

Oficjalna nazwa routera to TL-3420 3G/3.75G Wireless N Router, i jak ona wskazuje pierwotnym przeznaczeniem urz?dzenia jest mo?liwo?? pod??czenia i wspó?dzielenia po??czenia z wykorzystaniem modemu na USB (kompatybilny jest z modemami UMTS/HSPA/EVDO). Oczywi?cie urz?dzenie wyposa?one jest tak?e w osobny port Wan, wiec mo?e by? wykorzystywane jako normalny router do dzielenia po??czenia kablowego.

Router wygl?da jak mniejsza wersja znanego TL-WR1043ND. Zajmuje oko?o 3/4 powierzchni jego starszego brata, ma dwie anteny zamiast trzech oraz dodatkow? diod? oznaczon? 3G. Doczeka? si? równie? zmian w oprogramowaniu, ale o tym za chwil?.

(na górze - TL-MR3420, na dole - TL-WR1043ND)

Sprz?t

W ?rodku znajdziemy:

• procesor SoC Atheros AR7241 400MHz
• pami?? flash: 4MB
• pami?? RAM: 32MB
• WLAN: wbudowany Atheros AR92xx 300Mbps (b/g/n)
• 5x ethernet 10/100 (ale o tym czytaj dalej) w podziale 1xWAN + 4xLAN
• 1 x USB 2.0
• przycisk reset oraz qss

Ju? na pierwszy rzut oka wida? ró?nice w specyfikacji: mniejsza pami?? flash i switch 10/100 bez dedykowanego chipu do jego obs?ugi.
Oficjalna specyfikacja wspomina o prze??czniku 10/100. Jednak?e kody ?ród?owe w OpenWrt ujawniaj? co? innego - port WAN zdefiniowany jest jako 100Mbps, ale port LAN ju? jak 1000Mbps (1Gb) . Testy transferu mi?dzy routerem a komputerem za pomoc? kabla gigabitowego i programu iperf wykaza?y transfer na poziomie 11,5MB. Pytanie wi?c czy jest to switch jeszcze 100 czy mo?e ju? 1000Mbps?

Sama p?ytka jest do?? niewielkich rozmiarów i nosi oznaczenie Rev1.0. Na p?ytce urz?dzenia mo?na zauwa?y? standardowo przyklejony radiator do CPU.

O ile w TL-WR1043ND wszystkie 5 portów by?o jednym switchem rozdzielonym za pomoc? VLANów (i powoduje to problemu typu przepuszczanie dhcp z wan przy restarcie routera), o tyle w MR3420 s? to dwa osobne interfejsy (eth0 i eth1) - wi?c taka sytuacja nie b?dzie ju? mia?a miejsca.

Ciekawostk? jest tak?e wykorzystanie jednej z linii GPIO jako sterownika w??czenia zasilania na porcie USB.

Urz?dzenie zasilane jest przez zewn?trzny zasilacz 12V - 1A o standardowej wtyczce. Pomiar miernikiem wykaza? zu?ycie energii na poziomie 3,8 - 4W (stan ja?owy, wy??czone WIFI, brak urz?dze? w z??czu USB). Pod??czenie modemu z pewno?ci? podwoi t? warto??.

Oficjalne oprogramowanie

Urz?dzenie oparte jest oczywi?cie o system linux - ?ród?a dost?pne s? na witrynie producenta. Jak w wi?kszo?ci swoich produktów, TP-Link dostarcza ?ród?a oprogramowania zastosowanego w routerze.

Oryginalne oprogramowanie zawiera standardowe opcje konfiguracyjne jak dla zwyk?ego routera, wi?c tu nic nas nie zaskoczy. Praktycznie same podstawowe funkcje bez rozpieszczania u?ytkowników zaawansowanymi opcjami i mo?liwo?ciami konfiguracji.

Z racji przeznaczenia urz?dzenia znalaz?y si? w nim tak?e funkcje realizuj?ce po??czenia przy pomocy modemu GSM do??czonego na USB.
Router sam wykrywa modemy po do??czeniu i wybiera odpowiedni port komunikacyjny. Je?eli nasz modem nie znajduje si? na li?cie obs?ugiwanych urz?dze?, mo?na r?cznie doda? plik odpowiadaj?cy za prze??czenie modemu i tym samym uczyni? go zdatnym do u?ytku. Prze??czenie nast?puje przy pomocy programu usb-modeswitch, wi?c tak naprawd? niezb?dne s? tylko regu?y mówi?ce o sposobie wykonania tej czynno?ci. Od strony u?ytkownika wymagane jest tylko wybranie odpowiedniego operatora, a reszta informacji (APN, u?ytkownik, has?o, numer) zostanie automatycznie wybrany. Istnieje oczywi?cie mo?liwo?? r?cznego wyboru parametrów. Mi?? niespodziank? jest znalezienie na li?cie operatorów tak?e tych polskich: Era, Orange, Play i Plus.

Problemem oficjalnego oprogramowania jest brak wsparcia dla kart SIM z za?o?onym kodem PIN. Nie wiem czemu nie zosta?o to zrealizowane - podanie kodu mo?na zrealizowa? w prosty sposób przy pomocy program gcom (który znajduje si? w oryginalnym firmware). W ka?dym razie je?eli chcemy u?ywa? modemu nale?y wcze?niej np. w telefonie wy??czy? kod pin. Nie ma w GUI miejsca na wprowadzenie kodu, a modem z kart? zabezpieczon? kodem router po prostu nie jest wykrywany.

W statusie mo?na odczyta? tylko dwie informacje - model wykrytego modemu oraz si?? sygna?u ("zasi?g").

Zalet? jest natomiast sposób wykorzystania po??czenia 3G - mo?na je wykorzysta? jako podstawowe ?ród?o dost?pu do Internetu, jako zapasowe (a podstawowe po??czenie kablowe) lub na odwrót. Dzia?a failover, wiec w przypadku zaniku jednego po??czenia system automatycznie potrafi prze??czy? si? na drugie po??czenie i wróci? w przypadku ponownego pojawienia si? sygna?u.

Wszystko to realizowane jest w sposób programowy, nie wiem czemu nie do??czono takich funkcji np w?a?nie do TL-WR1043ND. W ka?dym razie router swoje zadanie spe?nia to znakomicie, oczywi?cie pomijaj?c problem z brakiem obs?ugi kart z kodem PIN.

Router posiada oficjaln? list? wpieranych modemów. Kupuj?c modem z tej listy mamy pewno?? ?e b?dzie dzia?a? z router. W innych przypadkach te? mo?e (tak jest np. z moim E170), chocia? w niektórych mo?e si? okaza? ?e wymaga to troch? pracy. Mo?na przyj?? za?o?enie, ?e wi?kszo?? modemów Huawei obecnych ju? na rynku powinno dzia?a? bez problemu.

Alternatywy

Jako alternatywne (i chyba jedyne na chwil? pisania tego opisu) oprogramowanie mo?na poleci? OpenWrt w wersji rozwojowej (trunk). Platforma na której oparty jest router (Atheros ar71xx) jest obecnie do?? powszechnie stosowania i ma dobre wsparcie w OpenWrt. Dzia?a ca?o?? urz?dzenia - od switcha, poprzez diody na usb sko?czywszy.
Zmieniaj?c oprogramowanie na alternatywne (OpenWrt) nie tracimy na ?adnej funkcjonalno?ci, a nawet rozszerzamy mo?liwo?ci. OpenWrt nie ma problemów z obs?ug? kodów PIN, mo?emy normalnie zrealizowa? funkcje routera 3G a tak?e zapewni? sobie failover po??czenia. Mamy mo?liwo?ci tak?e uruchomienia extroot'a czy dodania zewn?trznego dysku.
Wykorzystanie alternatywnego oprogramowania umo?liwia tak?e realizacj? wielu innych ciekawych funkcjonalno?ci (zobacz forum), ale do tego chyba nie trzeba przekonywa?.

Wydajno??

Test interfejsu przewodowego: po instalacji OpenWrt i programu iperf w wersji 2.0.5 uzyskano wyniki transferu rz?du 11,5MB/s.

Test USB - dysk z systemem plików ext3 pod??czony pod z??cze USB, transfer przy pomocy ftp skonfigurowanego na dost?p anonimowy - oko?o 10MB/s. Wyników mo?na by?o si? spodziewa?, bazuj?c na wynikach TL-WR1034ND który posiada podobny procesor.

S?owo na koniec

MR3420 ma tak?e brata - urz?dzenie oznaczone MR3220, ró?ni?ce si? interfejsem radiowym (Lite N, 150Mbps).

Cena urz?dzenia to ok 100-120z?. Nie jest zbyt wygórowana, urz?dzenie jest naprawd? kompaktowe i powinno spe?ni? wi?kszo?? oczekiwa? u?ytkowników.
Niestety ten router ma tylko 4MB pami?ci flash. Starczy to np. na ca?e ?rodowisko Gargoyle, ale o dodaniu obs?ugi USB i samby mo?na ju? zapomnie?. Wiec je?eli planujemy instalacje dodatkowych programów to nale?y pod??czy? zewn?trzny no?nik (dysk, pendrive) bezpo?rednio lub po?rednio wraz z modemem USB przez HUB USB. Ew mo?na u?y? karty microSD je?eli modem jest w tak? wyposa?ony.

Lista przydatnych linków

Witryna producenta: http://www.tp-link.com

Strona produktu: http://www.tp-link.com/products/productDetails.asp?pmodel=TL-MR3420

Oficjalne firmware: http://www.tp-link.com/support/download.asp?a=1&m=TL-MR3420

Lista wspieranych modemów: http://www.tp-link.com/common/subject/3g_router/compatible/list/

Sprz?t dostarczy?...

Podzi?kowania dla firmy MOUSE prowadz?cej sklep pod adresem http://sieci.sklep.pl która dostarczy?a opisywany sprz?t do testów.

Uzupe?nienie

Po publikacji opisu dosta?em link do firmware (nieoficjalnego) obs?uguj?cego kody PIN: http://bsooh2009.bplaced.net/pub/firmware/TL-MR3420/. Podzi?kowania dla Davida.

TP-Link oficjalnie opublikowa? tak?e firmware ze wsparciem dla PINów - do pobranie z witryny producenta.

Na forum portalu zosta?o tak?e opublikowane krótkie podsumowanie ró?nic w stosunku do TL-MR3220: http://openrouter.info/forum/viewtopic.php?f=39&t=636